تغییرپذیری ارتفاع ژئوپتانسیل تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال و نقش آن در نوسانات دمای ماه ژانویه ی ایران

نویسندگان

بهلول علیجانی

behloul alijani tehran, islamic revolution street, mofateh avenue south, bs university, school of geographical sciences, fourth floor, department of ecology, director pole spatial analysis of environmental hazardsتهران، خیابان انقلاب اسلامی، خیابان مفتح جنوبی، دانشگاه خوارزمی، دانشکده علوم جغرافیایی، طبقه چهارم، گروه اقلیم شناسی، مدیر قطب تحلیل فضایی مخاطرات محیطی محمد رضایی

mohammad rezaey address: tehran,north kargar street, shahrivar alley, heyatt board, no. 20, postal code: 1411956713نشانی پستی: تهران، خیابان کارگر شمالی، کوچه شهریور، تقاطع هیئت، پلاک20،کد پستی:1411956713 فرزانه جعفری

farzaneh jafari address: tehran, rey, street 24 meters karimi shirazi street, shahid,shahid abbas akbari alley, lane 1, no. 1, postal code: 1873656516نشانی پستی: تهران، شهر ری، خیابان 24 متری، خیابان شهید کریمی شیرازی، کوچه شهید عباس اکبری، کوچه1، پلاک 1، کد پستی:1873656516 فرشاد پژوه

farshad pazhooh address: kermanshah city, town moallem, phase 2, west laleh street, alley 11, no. -26-code: 6714894133نشانی پستی: کرمانشاه، شهرک معلم، فاز2، خیابان لاله غربی، کوی 11، پلاک -26-کد پستی:6714894133

چکیده

هرگونه تغییر در عناصر اقلیمی را می­توان در تغییر الگوهای فشار جست و جو کرد. در این پژوهش با نگرش گردشی به محیطی، اثر تغییرات الگوهای ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال بر دمای ماه ژانویه ی مطالعه­ شده است. به این منظور، داده های ماه ژانویه ی ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال و دمای سطح زمین در یک دوره آماری 50 ساله (1961-2010) از مرکز پیش بینی های محیطی گرفته شد. در گام بعد همبستگی مقادیر استاندار شده­ی داده های مذکور نشان داد که بیش ترین ارتباط بین دمای سطح زمین و ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال در منطقه­ی جنوب غرب کشور با ضریب 82/0 و کم ترین با 59/0 در شمال غرب کشور قرار دارد. سپس به منظور کاهش حجم داده­ها و استخراج الگوهای اصلی با ایجاد ماتریسی به ابعاد 24(تعداد نقاط در گستره ایران) در 50 ( تعداد سال ها)، تحلیل مؤلفه های اصلی با آرایه s روی ماتریس مقادیر استاندارد شده­ی ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال اعمال، و 4 مؤلفه حاصل گردید و به روش وریمکس (varimax) چرخانده شد. در هر یک از 4 الگوی یاد شده انطباق بسیار خوبی بین ناهنجاری ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال با ناهنجاری دما ملاحظه گردید. به گونه­ای که کاهش ارتفاع ژئوپتانسیل منجر به کاهش دما و پدیدآیی ژانویه ی­های سردتر شده است؛ به عبارتی دیگر، شکل­گیری پشته ی ضعیف و افزایش ارتفاع ژئوپتانسیل و عدم ریزش هوای سرد عرض­های بالا، ژانویه ی­های گرم تری را به وجود آورده است. از نتایج جالب توجه می­توان به این نکته اشاره کرد که وجود جریانات مداری در تراز 500 هکتوپاسکال در الگوی دوم، نوعی ناهنجاری منفی برای جنوب شرق ایران به حساب می­آید که منجر به بروز ژانویه ی­های سردتر در این منطقه شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تغییرپذیری ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال و نقش آن در نوسانات دمای ماه ژانویه‌ی ایران

Introduction Iran country because of great spreading with a view to geographical longitude and latitude‚ existence the contortion of unevenness configuration and locating in exposed of air masses attacking has special circumstances in terms of temporal. The overall structure influenced by latitude‚ altitude and air masses. So that with changing each of these factors the temperatu...

متن کامل

پیش‌یابی دمای شمال غرب ایران و ارتباط آن با ارتفاع ژئوپتانسیل

 بررسی دما در مکان و زمان معیّن نشان می‌دهد که این متغیّر به‌شدّت در تأثیر الگوهای گردش جوّی است. بنابراین هدف از این نوشتار، بررسی دما و ارتباط آن با ارتفاع ژئوپتانسیل است. در این پژوهش از دو پایگاه داده استفاده شده است. پایگاه نخست، پایگاه داده‌های رویداد محیطی (سطحی) است که در این راستا از داده‌های سطحی دمای منتخب ایستگاه‌های شمال ‌غرب ایران استفاده شده است. بیشینه و کمینۀ این ایستگاه‌ها در بازۀ...

متن کامل

مکان یابی پیچانه های تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال موثر بر اقلیم ایران در نیمه گرم سال

پیچانه ها، ناهنجاری هایی هستند که در ترازهای مختلف ارتفاع ژئوپتانسیل شکل می گیرند. با این حال شدت و فراوانی آنها در تراز 500 هکتوپاسکال بیش از لایه های دیگر جو است. با توجه به نقش موثری که پیچانه های منفی(مثبت) از طریق ایجاد تاوایی مثبت(تاوایی منفی) بر آب و هوای سطح زمین دارند، بررسی آنها از اهمیت زیادی برخوردار است. در این پژوهش شدت و فراوانی پیچانه های جوی موثر بر اقلیم ایران در دوره گرم سال(...

متن کامل

بررسی سیستم های سینوپتیک جو در زمان رخداد برف سنگین در استان های شمالی ایران مطالعه موردی:بارش 31 ژانویه تا 3 فوریه 2014 ......

به منظور بررسی بارش‌های فوق سنگین برف در بازه زمانی 1ژانویه تا 3 فوریه در شمال کشور از گزارش سازمان هواشناسی مبنی بر ارتفاع برف در روزهای مورد نظر استفاده شد. به گفته سازمان در ۴ روز برفی معادل ۱.۵ تا ۲ متر و در برخی نواحی به بیش از ۳ متر نازل شده است. در ادامه برای تحلیل الگوهای گردشی بوجود آورنده بارندگی مذکور از داده‌های دمای‌هوا، ارتفاع ژئوپتانسیل، فشار تراز دریا، مولفه های مداری و نصف‌النه...

متن کامل

محل شکل گیری و توزیع فضایی- زمانی کم ارتفاع های بریده موثر بر ایران

کم ارتفاع های بریده به عنوان یک کم ارتفاع بسته درورد سپهرمیانی و بالایی تعریف میشوند که به طور کامل از جریان اصلی بادهای غربی جدا شده اند. کم ارتفاع بریده یکی از پدیده های اثرگذار بر اقلیم ایران میباشد .هدف از این مقاله بررسی میزان این اثرگذاری در مناطق مختلف ایران در زمان های متفاوت میباشد .ویژگی های کم ارتفاع های بریده در ایران، برای دوره 2015-1976 مطالعه گردید. برای شنا...

متن کامل

بررسی ناهنجاری های همدید موثر بر رخداد بارش برف در استان فارس (مطالعه موردی: ژانویه 2014)

پوشش برف یک فراسنج مهم آب و هوایی است و تنوع آن به طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع بستگی دارد. رخداد بارش برف یک پدیده نسبتاً غیر معمول در مناطق جنوبی ایران به­شمار می­آید؛ بدین جهت هدف این نوشتار بررسی همدید این رویداد است. در این راستا به منظور شناسایی الگوهای همدید موثر رخداد بارش برف، نخست داده­های روزانه بارش برف ماه ژانویه سال 2014 ایستگاه­های همدید استان فارس دریافت شد. سپس نقشه­های مربوط به...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مطالعات جغرافیای مناطق خشک

جلد ۵، شماره ۲۰، صفحات ۳۴-۴۵

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023